GIDA BANKACILIĞI

GIDA BANKACILIĞI

 

Soru: Gıda Bankacılığını Dernek ve Vakıfların dışında başka kurumlarda yapabilir mi?

Cevap: Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerini bağışının dernek ve vakfa yapılmış olması gerekmektedir. İhtiyacı olanlara doğrudan veya başka organizasyonlar aracılığıyla yapılacak Gıda Bankacılığı yardımlarının kanunda belirtilen maddeler kapsamında yapılmış bağış olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. (Kaynak Mali Çözüm Metin Eren)

 

Soru: Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi dışında yapılan bağışlar Gıda Bankacılığı kapsamına girer mi?

Cevap: Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğini taşımayan bağışlar, gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağış olarak değerlendirilmeyecektir.

 

Soru: Bağış yapacak işletmelerin, gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin alış-satımı veya üretimi ile ilgili bir faaliyette bulunmak gibi bir zorunluluğu var mıdır?

Cevap: Bağış yapacak işletmelerin, gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin alış-satımı veya üretimi ile ilgili bir faaliyette bulunmak gibi bir zorunluluğu yoktur. Zira işletmeler herhangi bir sektörde faaliyet gösterebilirler. Örneğin, nakliye işi yapan bir işletme bu maddeleri alıp bağışlama yoluna gidebilir. (Kaynak Mali Çözüm Metin Eren)  (Uysal ve Şenlik, 2008, 62)

 

Soru: Gıda Bankacılığını yapacak olan Dernek veya Vakfın  uyması gereken hususlar nelerdir?

Cevap: Gıda Bankacılığını yapacak olan Dernek veya Vakfın  şu hususlara dikkat etmesi zorunludur.

  1. Tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı olanlara gıda, temizlik, giyecek ve yakacak yardımı yapılabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması
  2. Ürünlerin güvenli, etkili ve uygun bir şekilde nakli, depolanması ve muhtaçlara dağıtılması için gerekli olan düzenleme yeteneği, teknik kapasite ve elemana sahip olması,
  3. Ürünlerin ücret karşılığı dağıtamaması,
  4. Ürünlerin üçüncü kişilere satılamaması ve dağıtımı için kâr, komisyon vb. talep edememesi,
  5. Ürün dağıtımında tek kriteri, kişilerin temel beslenme ihtiyacı için gerekli satın alma güçlerinin bulunmayışı veya doğal afete maruz kalmış kişiler olması,
  6. Ürünlerin son kullanma tarihi geçmiş, insan sağlığına zararlı ve standartlara uygun olmayan ürünler dağıtamaz olması,
  7. Yapılacak bağışların şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmış olması,
  8. Ürünlerin depolanması, tasnifi, muhafazası ve dağıtımı için uygun depo alanları tahsis etmiş olması,
  9. Ürünlerin dernek ve vakıfların yönetici, üye ve yakınlarına dağıtamamış olması,
  10. Ürünlerin dağıtım organizasyonu kargaşa , kaos ve kişilerin mağdur olmasına sebep olmayacak şekilde planlamış ve gerekli güvenlik önlemlerini almış olması gerekmektedir.

(Kaynak Mali Çözüm Metin Eren) (Sürmen ve Aygün, 2009, 193-194)

 

Soru: Gıda Bankacılığı faaliyetinde bulunacak olan derneklerden aranan ön şart nedir?

Cevap: Gıda bankacılığı sisteminde, bağışı kabul edecek derneğin tüzüğünde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir.

 

Soru: Gıda Bankacılığına konu olan mallar nelerdir:

Cevap: Gıda bankacılığı kapsamında gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde ki mallardır.

 

Soru: Gıda Bankacılığı Nedir ve neleri içerir

Cevap: Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak(***) maddelerinin maliyet bedelidir.  Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde olması gerekmektedir. Yapılacak bağışlar şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmalıdır.  (193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinin 5281 sayılı Kanunun 43/8-a maddesi ile değişik 10 uncu fıkrasında;)

Soru: Dernekler Gıda Bankacılığı bağışını alabilirler mi?

Cevap: Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması halinde bağış alarak ihtiyaç sahiplerine dağıtabilir. ( 251 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği)

 

Soru: Kamu Yararına olmayan Dernekte Gıda Bankacılığı Bağışı alabilir mi?

Cevap: Dernek veya Vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek veya vergiden muaf vakıf olup olmamasının uygulama açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır. . ( 251 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği)

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamındaki bağışların belge düzeni nasıl olmalı?

Cevap: Bağışa konu mal bedeli Vergi Usul Kanununun 232 inci maddesinde belirtilen fatura düzenleme sınırının altında kalsa dahi mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir.

Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır. Faturada “İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır.” ibaresinin yer alması zorunludur.

Dernek ve vakıflar kendi mevzuatlarının öngördüğü belgeleri düzenleyecek ve bağış yapanlara bir örneğini vereceklerdir.

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamında İşletmeye dahil  mallar bağışlanırsa ne yapılır?

Cevap: İşletmeye dahil malların bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeli Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesi çerçevesinde gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamında yapılan bağışların KDV karşısındaki durumu Nedir?

Cevap: Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar maddesine göre katma değer vergisinden müstesnadır. Kısmi istisna mahiyetindeki bu teslimin bünyesine giren katma değer vergisi tutarının indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, bağışın yapıldığı dönemde, bağışlanan gıda maddelerinin iktisabı dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi tutarının hesaplanması ve aynı döneme ait katma değer vergisi beyannamesinin “kısmi istisna kapsamına giren işlemler” bölümüne 229 kodu ve gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddeleri açıklaması ile dahil edilmesi, aynı tutarın defter kayıtlarında “indirim KDV” hesaplarından çıkarılarak, gider hesaplarına aktarılması gerekmektedir. (3065 sayılı Kanunun 17/2-b)

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamındaki bağışların Gelir ve Kurumlar Vergisi karşısındaki durumu nedir?

Cevap: “Safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır” ifadesi yer almakta olup Gelir Vergisi Kanunu’nun 37 ila 51 inci maddeleri Kurumlar Vergisi mükellefleri açısından da geçerlidir. Bu nedenle söz konusu bağışlar doğrudan gider yazılarak (Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlere ve İndirimlere dahil edilmeksizin)  kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir. (5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6/2 inci maddesi)

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamında bağışlanan malların vergide indirim konusu olabilmesi için ön şart nedir?.

Cevap: Yapılacak bağışlar şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmalıdır.

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamında bağışı yapanlarca düzenlenecek belgenin Niteliği nasıl olmalıdır?

Cevap : Bağışı yapanlar tarafında bağışlanan malların İndirim konusu  olabilmesi için yapılacak bağışlar, bağışa konu mal bedeli fatura düzenleme sınırının altında kalsa dahi mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir.

Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek adına düzenlenecektir. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır. Faturada “İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır.” ibaresinin yer alması zorunludur.

 

Soru: Gıda Bankacılığı kapsamında bağış kabul eden derneklerce düzenlenecek belgeler nelerdir:

Cevap: Dernekler gıda bankacılığı kapsamında bağış olarak aldıkları malları ihtiyaç sahiplerine Aynı Bağış Teslim Belgesi veya tutanak mukabilinde  teslim edeceklerdir.  Malların ihtiyaç sahiplerine verildiğine dair belgelerinin bir örneğini bağış yapanlara vereceklerdir. Ticari faaliyetle uğraşanlarca düzenlenen faturalar, dernekler tarafından muhafaza edilecektir.

 

Soru: Gıda bankacılığı kapsamında bağışlanan mallar ile ilgili  muhasebe kayıt düzeni  nasıl olmalıdır.

Cevap: Ticari işletmeye dahil malların (gıda maddelerinin) bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeli Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesi çerçevesinde gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir.

 

Soru: Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Derneklere Yapılan Bağışların KDV Bakımından Durumu Nasıl Olacak:

Cevap: Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar katma değer vergisinden müstesnadır. Katma değer vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde yaptıkları bağışların toplam tutarını ilgili dönem beyannamesinin 6 ve 7 nci satırlarına dahil etmek suretiyle beyanda bulunacaklardır.

Kısmi istisna mahiyetindeki bu teslimin (gıda maddesi bağışlarının) bünyesine giren katma değer vergisi tutarının indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, bağışın yapıldığı dönemde, bağışlanan gıda maddelerinin iktisabı dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi tutarının hesaplanması ve aynı döneme ait katma değer vergisi beyannamesinin ilave edilecek KDV satırına dahil edilmesi, aynı tutarın defter kayıtlarında “indirim KDV” hesaplarından çıkarılarak, gider hesaplarına aktarılması gerekmektedir.

Bağışlanan gıda maddelerinin işletmeye dahil olmaması halinde ise, söz konusu malın maliyet bedeli (KDV dahil) yıllık beyannamenin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacaktır.