ÜYELİK TOPLANTILAR VE DERNEK ORGANLARI

ÜYELİK TOPLANTILAR VE DERNEK ORGANLARI

 

 

Soru: Derneğimize aklı dengesi yerinde olmayan üye kaydedilirse ne olur?

Cevap: Derneklere üye olması kanunlarla yasaklanmış kişileri bilerek dernek üyeliğine kabul eden veya kaydını silmeyen veya dernek üyesi iken derneklere üye olma hakkını kaybeden kişileri dernek üyeliğinden silmeyen dernek yöneticilerine idarî para cezası verilir.

 

Soru: Dernek kurucularından birisi daha önceden ceza almıştır. Bu durum derneğimizi bağlar mı?

Cevap: Dernek kurma hakkına sahip olmadıkları halde dernek kuranlar veya derneklere üye olmaları kanunlarla  yasaklandığı halde dernek üyesi olanlar ile derneklere üye olması kanunlarla yasaklanmış kişileri bilerek dernek üyeliğine kabul eden veya kaydını silmeyen veya dernek üyesi iken derneklere üye olma hakkını kaybeden kişileri dernek üyeliğinden silmeyen dernek yöneticilerine idarî para cezası verilir. (Dernekler Kanunu Madde 32a)

 

Soru: Dernek  yönetim ve denetim kurulu üyelerine ücret verebilir mi?

Cevap  : Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine ücret verilebilir. Verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar genel kurul tarafından tespit olunur. (Dernekler Kanunu Madde 13)

 

Soru: Dernek yönetim ve denetim kurulu dışındaki üyelere ücret verebilir mi?

Cevap 31: Yönetim ve denetim kurulu üyeleri dışındaki üyelere ücret, huzur hakkı veya başka bir ad altında herhangi bir karşılık ödenemez. Dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarları genel kurul tarafından tespit olunur.  (Dernekler Kanunu Madde 13)

 

Soru: Dernek Yöneticilerinin  mal bildiriminde bulunma zorunluluğu var mı?

Cevap: Kamu yararına sayılan dernek yönetici ve deneticileri dışındaki dernek yöneticilerinin mal bildiriminde bulunma mecburiyeti yoktur.

 

Soru: Dernek Yönetim Kurulu Sekreteri yönetim kurulundan  istifa etti. Bir yere bildirmemiz gerekiyor mu?

Cevap: Dernek sekreterinin istifa etmesi ile yönetim kurulu yedek üyelerden sıralamasına göre asıl yönetime alınır. Yönetim Kurulu tarafından yeni sekreter seçildikten sonra değişikliği en geç otuz  gün içerisinde mülki idare amirine bildirilir.

 

Soru 18: Federasyon ve konfederasyonun üyeleri kimlerdir?

Cevap 18: Federasyonun üyeleri dernekler, konfederasyonun üyeleri ise federasyonlardır.

 

Soru 110: Üç şubesi bulunan derneğe bir üye birden fazla şubeye üye olabilir mi?

Cevap 110: Dernek tüzel kişiliğe sahip kuruluştur. Şubeler ise derneğe bağlı alt kuruluş olup, tüzel kişiliği olmayan kuruluştur. Ayni derneğe bağlı birden fazla şubeye üye olmak, derneğe mükerrer üyelik anlamına gelir. Ancak bir şubeye üye olabilir.

 

Soru: Kamu görevlileri derneklere üye olabilirler mi?
Cevap: Kamu Hizmeti Görevlilerinden; Türk Silahlı Kuvvetleri, Kolluk kuvvetleri mensupları ile Özel kanunlarında dernek kurması yasaklananlar ve kısıtlananlar dernek kuramazlar, dernek üyesi olamazlar. Fakat faaliyetlerine katılabilirler. Üniversite öğretim görevlileri ve çalışanları rektörlüklerinden izin alarak dernek kurucusu ve yönetici olabilirler. Belediye başkanlarının profesyonel spor kulüplerine başkanlıkları hariç olmak üzere tüm derneklere üyeliklerine kısıtlama bulunmamaktadır. Bunlar dışındaki kamu görevlileri için herhangi bir kanuni kısıtlama / izin alma mecburiyeti yoktur.
,

 

Soru: Onsekiz yaşından küçükler derneklere üye olabilir mi? 
Cevap: Küçüklerin, çocuk derneklerine üye olabilmeleri için onbeş yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip olmaları gerekmektedir. Ancak onbeş yaşını doldurmamış olan küçüklerin, çocuk derneklerine üye olabilmeleri için yasal temsilcilerinin iznini almaları ve en az oniki yaşını bitirmiş olmaları gerekmektedir. (Dernekler  Yönetmeliği Madde 5)

Soru: Üye aidatları nasıl tespit edilir?
Cevap: Üye aidatlarının tespitinin ne şekilde olacağı tüzükte belirtilmelidir. Tüzükte Genel Kurul belirler denilmiş ise artırma ve eksiltme görevi sadece genel kurulda belirlenir. Tüzükte Yönetim Kurulu yetkili kılınmış ise  yönetim kurulu aidatları artırmaya veya eksiltmeye yetkili olur.

 

Soru: Derneğin rahat işleyişi açısında aidat belirleme yetkisi hangi kurulda olması daha faydalı olur?

Cevap: Dernek kongrelerinin üç yılda bir yapılabileceği esası göz önüne alınırsa, yönetim kuruluna yetki vermenin daha doğru olacağı görülmektedir. Aidatlar, her ay, 3-6 ay veya yıllık toplu ödemeler şeklinde düzenlenebilir. Yine tüzükte belirtilmek şartıyla yönetim kurulu üyelerine de ayrı aidat ödeme zorunluluğu getirilebilir.

Soru: Dernek yönetim kurulu, üyelik başvurularını nasıl sonuçlandırmak zorundadır?

Cevap: Derneklerin yönetim kurulları, alacakları kararda istedikleri gerçek yâda tüzel kişiliği üye kabul edip etmeme hakkına sahiptirler. Üyelik için ret kararının nedenini belirtme zorunluluğu yoktur. Ayrıca herhangi bir şikâyet yolu da bulunmamaktadır.  Ancak 30 gün içinde üyelik ret veya kabul kararını vererek ilgiliye bildirmek zorundadırlar. 30 gün içerisinde ret yönünde karar açıklanmamış ise üyeliğin kabul edildiği manasına gelir.

 

Soru: Üyeler hangi kararlar için oy kullanamazlar?
Cevap: Bir dernek üyesi; Kendisi, eşi, usul ve füruu ile dernek arasındaki bir işe veya davaya dair alınması lazım gelen kararlara oy veremez.

Soru: Üyelikten istifa nasıl olur?
Cevap: Derneklerin üyeleri normal üyelik veya görev aldığı herhangi bir kurulda istifa etmesi için yönetim kurulu başkanlığına hitaben yazdıkları bir dilekçe ile istifa etmiş sayılırlar. İstifa dilekçesini elde vererek evrak kayıt numarası ile belgelendirebileceği gibi, gerekirse iadeli taahhütlü ya da noter aracılığı ile de istifa dilekçesini gönderebilir. .

Soru: Üye aidatlarının ödenmemesi halinde ne yapılır?
Cevap: Derneklerin tüzüklerinde belirtilen süre içerisinde üye aidat ödememesi halinde yönetim kurulu tarafından üyeliği düşürülür. Yönetim Kurulunun aidatını ödemeyen  üyeye uyarı mahiyetinde yazılı veya mesaj yolu ile aidat borcunun olduğunu hatırlatması ve belirtilen süre içerisinde aidatın ödenmemesi halinde üyelikten düşürmesi daha sağlıklı olacaktır.

Soru: Üyelik hak ve borçları başka bir şahsa geçebilir mi? 
Cevap: Üyelik hak ve borçları şahsa bağlıdır. Miras yolu veya hukuki bir muamele ile başka bir şahsa geçemez. (Medeni Kanun maddeler 63-70)

Soru: Üyelikten çıkarılma nasıl olur?
Cevap: Üyelikten Çıkarılma; Yönetim Kurulu, varsa (Disiplin Kurulu veya Haysiyet Divanı kararı ) nın yaptığı tekliflerini uygular veya uygulamaz sonuç İlgiliye bildirilir. Yapılacak İlk genel kurul da nihai karar verilir. İlgilinin 1 ay içinde genel kurul kararına itiraz(dava açma)hakkı vardır.

Soru: Dernek organlarına Seçim nasıl yapılır?
Cevap: Seçimler de birden fazla listenin yarışması halinde en sağlıklı yöntem kapalı oy açık sayımdır. Tek liste olması halinde açık oylama da yapılabilir. Seçim usulünde çarşaf liste ya da her aday için ayrı ayrı oylama da yapılabilir. Tüzükte oylamanın nasıl yapılması gerektiği yazılmalıdır. Divan heyeti seçim usulünü genel kurulun oylamasına sunarak belirleyebilir.  Seçimler delege usulü şeklinde de yapılabilir. Bu yöntemde üyeler önce delegeleri seçer daha sonra delegelerde organların oluşturulmasında oy kullanabilir.

Soru: Genel kurulda tüzük değişikliği yaparak Yönetim Kurulu Asıl Üye sayısını beşten yediye çıkarmak istiyoruz.  Bu genel kurulda seçilecek olan yönetim eski tüzüğe göre beş olarak mı yoksa yeni tüzüğe göre yedi olarak mı seçilecek?

Cevap: İlk önce tüzük değişikliği yaparak yönetim kurulu asil üye sayısını beşten yediye çıkaracaksınız. Sonra Yönetim Kurulu yeni tüzüğe göre yedi kişi olarak seçilecek. Eğer önce yönetim kurulu seçimi yapılıp sonra tüzük değişikliği yapılması halinde eski tüzüğe göre beş kişi seçilecek daha sonraki olağan veya olağanüstü kongrede yeni tüzük maddesi uygulanarak yönetim kurulu sayısı yedi olarak seçilir.

 

Soru: Yönetim Kurulu üyeleri arasında görev değişikliği yapılabilir mi?
Cevap: Dermek tüzüğünde dernek organları bölümünde yönetim kurulu görevleri belirtilerek seçilmiş ise görev değişikliğini ancak genel kurul yapabilir. Ancak Genel Kurul Yönetim Kurulunu görev alanları belirtilmeden seçilmiş ve yönetim kurulu kendi aralarında görev dağılımı yapmış ise  üyeleri arasında her zaman görev değişikliği yapılması mümkündür. Yönetim kurulu alacağı kararla bunu gerçekleştirme hakkına sahiptir. Her kurul kendi içinde görev değişikliği yapar.

Soru: Yönetim kurulunda eksilme olduğu takdirde yedek üyeler nasıl asıl üyeliğe geçer?
Cevap: İlk yönetim kurulu toplantısında sıradaki yedek üye saptanır. Yazılı tebligatta bulunulur ve ilk toplantı için çağrılır. Yedek üyeler listesindeki sıralamaya seçilir eşit oy almış yedek üyeler, bulunuyorsa, hakkından vazgeçme olmadığı takdirde, kura çekimi ile boşalan asıl üyeliğe girecek üyeyi saptamak yoluna gidilecektir. Hiç bir suretle yedek üye varken eksik sayı ile karar alınamaz yani tüzükte 9 asil üyesi bulunan yönetim kurulu 8 kişi ile dernek işlemlerini yürütecek kararlar alamaz yedeklerden sayı tamamlanır. İstifalar ile boşalan üyeliklere yedek üyeler getirilir.

Soru: Yönetim Kurulu başkanı, başkanlık görevini vekâleten kime ya da kimlere bırakabilir?

Cevap: Dernek tüzüğünde birden fazla başkan vekili olması durumunda dernek yönetim kurulu başkanı sırayla vekâleti bırakır. Başkan vekili olmaması halinde ise üyelerden birine vekâlet verebilir.

Soru: Yönetim Kurulu hangi olağanüstü hallerde görevine devam eder?
Cevap: Genel kurul toplantılarında toplantı yeter sayısına ulaşılamadığı durumlarda en az bir hafta en fazla 60 gün içinde gerekçesiz,  6 ay içerisinde ise gerekçeli toplantı yapılır. Bunda da yeterli çoğunluk sağlanamaması halinde bir genel kurul toplantısı yapılamamış sayılacaktır. Dernek yönetim kurulu üyeleri istifa etmedikleri takdirde, yönetimi zımnen kabul anlamına geldiğinden, mevcut yönetim bir sonraki genel kurula kadar görevinde devam edecektir.

 

Soru: Yönetim, denetim kurulu üyeleri görevleri belirtilerek seçilebilir mi?
Cevap: Dernek tüzüğünde belirtilmesi kaydı ile derneklerde görevleri de belirtilmek suretiyle yönetim, denetim ve diğer kurullardaki görevliler, bu usulle seçilebilir. Kanunlarda kısıtlayıcı hükümler bulunmamaktadır.

Soru: Dernekler ne zaman faaliyete başlayabilir ve ilk genel kurula kadar geçici yönetim kurulu neler yapmak zorundadır? 
Cevap: Kuruluş bildirimi ve ekleri Mülki amirliğe verildiği andan itibaren dernekler tüzel kişilik kazanırlar. Ancak, tüzük ve eklerinin kanuna uygunluğuna dair tebliğ yapılıncaya kadar faaliyete geçemezler. Yazılı tebliğden sonra geçici yönetim kurulu, dernek defterlerini onaylatıp yetki belgesi/belgelerini düzenlemeli, makbuz bastırılmalı, bankada hesap açtırmalı ve üye kayıtlarına başlamalıdır. Dernek İlk genel kurula kadar sadece kongre hazırlığı yapar. Taşınmaz mal alamaz, ancak derneğe ait demirbaş vs alabilir, yardım toplama gibi faaliyetleri düzenleyemez. İlk kongrede organlarını oluşturarak fiil ehliyet kazanılır.

Soru: Yönetim Kurulu üye sayısı en az kaç kişiden oluşur ve değişken olabilir mi? 
Cevap: Yönetim kurulu üye sayısı en az 5 asil 5 yedek kişiden oluşur ve bunun üstünde sayılar olabilir. Üye sayısı tüzükte belirtilmek zorundadır.

Soru: Derneğin yedi kurucu üyesinden biri kurucu üyelikten çekildiği takdirde, derneğin yasal durumunda nasıl bir değişiklik olur?

Cevap: Kuruculardan biri, dernek kuruluş bildiriminin ilgili idareye verilmesinden itibaren altmış gün içerisinde kuruculuktan istifa ederse, bu durumda yasanın dernek kuruluşu için aradığı koşulların birinde eksiklik ve kanuna aykırılık meydana gelecektir.

Kurucu üyenin istifanın alınmasının ardından Dernekler Müdürlüğüne  başvurarak, istifa eden kurucunun yerine yeni bir kurucu üyenin bildirilmesi ve bu şekilde işlemlerin tamamlanması mümkündür.

 

Soru:  Dernek üyesi olmayan bir kişi dernek organlarına seçilebilir mi?

Cevap: Derneğin bünyesinde tayin edilen ihtiyari organlara seçilebilmek için dernek üyesi olmak mecburidir. Ayrıca, Medeni Kanun’un 68. maddesi altında dernek üyelerinin yönetime katılmaları bir hak olarak tanınmış ve düzenlenmiştir. Medeni Kanun’un 73. maddesi uyarınca, genel kurul derneğin en yetkili karar organıdır

ve derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Genel kurula katılabilmek ve oy kullanabilmek için dernek üyeliği şarttır. Yönetim kurulu ve denetleme kurulu üyesi olabilmek, bu organlara seçilebilmek için de kural olarak dernek üyesi olma zorunluluğu vardır.

 

Soru: Yabancıların derneğe üye olabilmeleri için gereken şartlar nelerdir?

Cevap:  Medeni Kanun’un 93. maddesinde yabancıların dernek kurma hakkı düzenlenmiştir. Bu maddede, ayrıca, yabancıların üyeliği bakımından bir koşul mevcuttur: “Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olan yabancı gerçek kişiler, dernek kurabilirler veya kurulmuş derneklere üye olabilirler.”

 

Soru:  Derneklerde “onursal üyelik” kararları nasıl alınır?

Cevap: Bir üyenin, onursal üye olarak kabul edilmesi kararı, tüzükte aksine bir hüküm olmadıkça, genel üyelerin üyelikleri konusunda karar verme yetkisine sahip organ olan yönetim kuruluna aittir. Yönetim kuruluna ait olan üyelik konusunda karar verme yetkisi, dernek tüzüğünde bir başka organa devredilmiş olabilir (örneğin genel kurul, onur kurulu). Bu durumda onursal üyeliğe kabul konusundaki kararı, tüzükte tayin edilen bu organın alması gerecektir.

 

Soru: Onursal üyelerin hak ve yükümlülükleri nelerdir?

Soru: Onursal üyelerin Medeni Kanun’un 69. maddesi gereği, genel kurulda oy kullanma hakları yoktur. Onursal üyeler, oy kullanma hakları olmamasına rağmen genel kurula katılabilirler.

 

Soru: Onursal üyelerin aidat ödemeleri zorunlu mudur?

Cevap: Medeni Kanun’un 70. maddesine göre, onursal üyeler ödenti vermek zorunda değildir.

 

Soru: Aidat borcunu ödememesi nedeniyle dernek tüzüğünce üyeliğine son verilmesi gereken üyelerin, üyelikten çıkarmak yerine onursal üye yapması  mümkün müdür?

Cevap:  Dernek tüzüğüne göre, belli bir miktar aidatın ödenmemesi hâlinde üyelikten haklı sebeple çıkarma hâli düzenlenmiş ise, bu durumda olan üyelerin, üyelikten çıkarma kararı vermeye yetkili organ tarafından üyelikten çıkarılması mümkündür. Ancak, bu hâlde dahi, bu üyelerin üye bulundukları döneme ilişkin aidat borcu derneğe karşı devam edecektir. Yani, bu kişiler, eski dernek üyesi olarak derneğe aidat borçlarını ödemek zorundadırlar. Çıkarmaya haklı sebep teşkil eden aidat borcunun kapatılmasının ardından bu kişilerin onursal üye olarak kaydının yapılması mümkündür.

Böylece, onursal üye oldukları tarihten itibaren derneğe karşı aidat borcu ödemekten

muaf duruma gelirler.

 

Soru: Devlet memurları derneklere üye olabilir mi?

Cevap: Dernekler mevzuatında, kamu görevlilerin kendi yasaları ile getirilen kısıtlamalar saklı  kalmak kaydı ile derneklere üye olabilirler. Bu durumda, bir derneğe üye olmak isteyen kamu görevlilerinin

kendi özel kanunlarına bakmaları ve bir sınırlama olup olmadığını kontrol etmeleri gerekmektedir. “

 

 

Soru: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak çalışan bir öğretmeninin dernek kurucu üyesi ve dernek başkanı olması mümkün müdür?

Cevap: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak çalışan bir öğretmenin, bir derneğe üye olabilmesi konusunda kanunlarda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. O nedenle, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak çalışan bir öğretmenin bir dernek kurmasında, var olan bir derneğe üye, yönetici ya da başkan olmasında hukuken bir engel yoktur.

 

Soru: Adli sicil kaydı bulunan bir kişi derneğe üye olabilir mi?

Cevap: Hâlen yürürlükte bulunan mevzuata göre, dernek üyeliği için bir kişinin adli sicil kaydının bulunması  dernek üyeliğine başlı başına bir engel teşkil etmez. .

 

Soru: Adli sicil kaydı bulunan bir kişi dernek yöneticisi olabilir mi?

Cevap: 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde, ceza kanununda düzenlenmiş bir suç işlenmesi hâlinde, verilecek ceza çeşitlerinden biri olarak “güvenlik tedbirleri” hüküm altına alınmıştır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. Maddenin (d) bendinde belirli haklardan yoksun bırakılan kişinin, dernek yöneticisi ya da denetçisi olamayacağı düzenlenmiştir.

Buna göre, bir kişi kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı, hapis cezasına mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak,   Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi  olamaz. ,

Eğer dernek yöneticisi ya da denetçisi olmak isteyen kişi, kasten işlemiş olduğu bir suç nedeniyle hapis cezasına mahkûm olmuşsa, mahkeme hükmünde de yazacağı gibi, kamu haklarından yoksun bırakılmış olabilir. Kural olarak kişi, işlemiş bulunduğu suç dolayısıyla mahkûm olduğu hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar yoksun bırakıldığı bu hakları kullanamaz. Ancak, yaş küçüklüğü, verilen cezanın ertelenmesi ya da şartla salıverilme hâllerinde, yoksun bırakılan haklar değişiklik arz edebilmektedir. Bu nedenle, kişinin dernek yöneticisi ya da denetçisi olup olamayacağını belirlemek için, işlemiş olduğu ve adli sicilinde yer alan suçun nevi ve infazının ne şekilde gerçekleştiği konuları açıklığa kavuşturulmalıdır.

 

Soru: Bir dernek, üye olmak isteyen kişileri üye yapmama hakkına sahip midir?

Cevap: Medeni Kanun’un 63. maddesinde dernek üyeliğinin kazanılmasına dair kurallar düzenlenmiştir.

Bu maddeye göre: “Hiç kimse, bir derneğe üye olmaya ve hiçbir dernek de üye kabul etmeye zorlanamaz.”

Dernek tüzel kişiliği üyelik için başvuruda bulunan kişileri derneğe üye kabul edip etmeme noktasında serbestlik tanımıştır.

Yönetim kurulu, önüne gelen bir üyelik başvurusunu inceleyip reddetme hakkına sahiptir. Üyeliğe kabul edilmeme gerekçesi, tüzükteki herhangi bir düzenlemeye bağlı olabileceği gibi  başka bir sebeple de ilişkilendirilebilir.

Üyeliğe kabul, yönetim kurulunun takdir yetkisi içerisindedir. Dernekler Kanunu’nun 4/c maddesi gereği, derneğe üye olma ve çıkarma koşulları tüzükte ayrıntılı olarak düzenlenebilir.

 

 

Soru: Üyeliğin kabulü veya reddi yönünde kamu yararına çalışan derneklerle normal dernekler arasında bir fark var mıdır?

Cevap: Bu konuda, “Kamu Yararına Çalışan Dernekler” yönünden farklı bir düzenleme ve uygulama mevcut değildir

 

Soru: Dernek, üyelik için dilekçeyle başvurarak üye olmak isteyen kişilerin dilekçelerini cevaplamak ve bir gerekçe göstermek zorunda mıdır?

Cevap: Dernek üyeliğine kabul ya da ret kararı yönetim kurulu tarafından en çok otuz gün içerisinde görüşülüp karara bağlanır. Yönetim kurulu aldığı kararı başvuru sahibine yazılı olarak bildirir. Bildirimde herhangi bir gerekçe göstermek mecburi değildir.  Ancak, başvuru neticesinin başvuru sahibine yazılı olarak bildirimi zorunludur.

 

Soru: Genel Kurul hangi yetkilerini yönetim kuruluna devredebilir?

Cevap: Dernek Genel Kurulu aşağıda belirtilen yetkilerini divan raporunda belirtilmek ve bir sonraki genel kurula kadar sınırlı olmak üzere yönetim kuruluna devredebilir.

  • Gayrimenkul alımı
  • İktisadi İşletme açılışı
  • Sandık Kuruluşu
  • Şube açılışı
  • Üst kuruluşlara üyelik (Federasyon, Konfederasyon, Birlik, Palartform)

 

Soru: Genel Kurul hangi yetkilerini Yönetim Kuruluna devir edemez?

Cevap: Aşağıda belirtilen kararlar genel kurulun yetkisinde olup Yönetim Kuruluna devir edemez.

  • Tüzük değişikliği
  • Dernek Organlarının seçimi
  • Tasfiye işlemleri

 

Soru: Danışman olarak görevlendirilecek kişinin üye olma zorunluluğu var mıdır?
Cevap: Yönetim Kurulu Kararı ile Gençlik, Spor, Hukuk, Sağlık, Basın vb. alanlarda danışmanlık yapmak üzere uzman kişiler görevlendirilebilir. Derneğe üye olma şartı yoktur. (Gençlik Spor Kulüpleri Yönetmelik Md.26)

Soru: Denetim Kurulu üyeleri yönetim kurulu toplantılarına katılabilir mi?
Cevap: Denetim Kurulu üyeleri Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler söz hakkı verilebilir. Ancak oy hakları yoktur.

Soru: Dernek yönetim kurulu üyelerimize ücret ödeyebilir miyiz ?

Cevap: Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine ücret verilebilir. Verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar genel kurul tarafından tespit olunur. Yönetim ve denetim kurulu üyeleri dışındaki üyelere ücret, huzur hakkı veya başka bir ad altında herhangi bir karşılık ödenemez.

Dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarları genel kurul tarafından tespit olunur.

 

Soru: Dernek yönetim kurulunun genel kurul kararı aldıktan sonra genel kurulun yapılacağı tarihe kadar çeşitli faaliyetleri yürütmek üzere karar alıp faaliyetlerini sürdürebilirler mi? .

Cevap: Dernek tüzüğüne aksine sınırlayıcı bir hüküm konulmamış ise genel kurul toplantısının yapılacağı güne kadar dernek tüzüğü ile verilmiş olan yetkiler çerçevesinde karar alarak faaliyet gösterebilirler.

 

Soru: Dernek üyeleri toplantısız ve çağrısız karar alabilirler mi?

Cevap : Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. (Türk Medeni Kanunu Madde 76)

 

Soru: Genel Kurul çağrısını gazetede ilan etmek zorunda mıyız?

Cevap: Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya  yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. (Dernekler Yönetmeliği Madde 14)

 

Soru: Genel Kurul çağrısını cep telefonunda mesaj sistemi üzerinde çağrı yapabilir miyiz? Yapabilirsek üye bana mesaj gelmedi demesi halinde nasıl kanıtlayacağız?

Cevap: Genel Kurula çağrı mesaj sistemi ile yapılması mümkündür. Ancak mesaj kayıtlarında gönderilen mesajların dokümanı   alınarak muhafaza edilmelidir. Cep telefonu ile gönderilen mesajlarda dökümün alınmaması halinde üyeye tebligat yapıldığı kanıtlanamaz.

 

Soru: Dernek genel kurullarında ve divan kurulunda yer alan kişiler yönetim kuruluna seçilebilir mi?

Cevap: Dernek genel kurul toplantılarına ilişkin hükümler ayrıntılı olarak Dernekler Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 15. maddesinde genel kurul toplantı usulü hüküm altına alınmıştır. Bu maddeye göre, genel kurul açılışından sonra toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek “divan heyeti” oluşturulur.  Divan heyetinde yer alan başkan ve diğer kişilerin, dernek yönetim kurulu ya da diğer zorunlu/ihtiyari organlara seçilmelerinde hukuki bir engel bulunmamaktadır.

 

Soru: Tüzel kişiler dernekte nasıl oy kullanacak?

Cevap:Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır. Bu kişinin başkanlık veya temsil görevi sona erdiğinde, tüzel kişi adına oy kullanacak kimse yeniden belirlenir. (Dernekler Kanunu Madde 6)

 

Soru: Genel Kurulumuzu zamanında yapamadık. Cezası ne olur?

Cevap: Genel kurulu süresinde toplantıya çağırmayan, genel kurul toplantılarını kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak veya dernek merkezinin bulunduğu veya tüzüğünde belirtilen yer dışında yapan dernek yöneticilerine  idarî para cezası verilir. (Dernekler Kanunu Madde 30b)

 

Soru:  İlk genel kurulda çoğunluk sağlanmaması halinde durum ne olur?

Cevap: Birinci toplantıda çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, birinci toplantının duyurusunda  ikinci toplantının günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya  yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz. (Dernekler Yönetmeliği Madde 14)

 

Soru: Dernek genel kurulumuz kavga nedeni ile yapılamadı. Ne yapabiliriz.

Cevap: Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır. Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz. (Dernekler Yönetmeliği Madde 14)

 

Soru: Genel Kurulda üyenin kimliği yoksa oy kullanabilir mi?

Cevap: Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. (Dernekler Yönetmeliği Madde 15) Oy kullanamaz

 

Soru: Genel Kurul sonucu tüzük değişikliği yapılmıştır. Yeni hazırlanan tüzük yönetim kurulunun salt çoğunluğu ile imzalaması yeterlimi dir.

Cevap: Değişen tüzüğün son hali yönetim kurulunun tamamı tarafından imzalanması zorunludur.  (Dernekler Yönetmeliği Madde 17

 

Soru: Genel kurul kararlarının iptali için dava açılması mümkün müdür?

Cevap: Medeni Kanun’un 83. maddesinde, dernek genel kurul kararlarının iptali hususu düzenlenmiştir.

Bu maddeye göre:

“Toplantıda hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üye, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde; toplantıda hazır bulunmayan her üye kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay içinde ve her halde karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebilir.”

Bir üyenin, dernek organları tarafından alınan bir kararın iptalini mahkemeden talep edebilmesi için, Medeni Kanun’un 83/2. maddesi uyarınca, öncelikle diğer organ kararlarına karşı dernek içi denetim yollarına başvurması gereklidir.

 

Soru: Her üye genel kurul kararına karşı dava açma hakkına sahip midir? 

Cevap: Bir dernek üyesinin, dernek genel kurulunda alınmış kararların iptalini talep edebilmesi ve bu konuda dava açabilmesi için, o üyenin genel kurul kararına katılmamış olması, yani alınmış karar lehinde oy kullanmamış olması şarttır.

 

Soru: Üyeliği silinen biri mahkemeye baş vurarak üyeliğinin iadesini isteyebilir mi?

Cevap:  Bir üyenin, kendisinin üyelikten çıkarılmasına dair yönetim kurulu kararına karşı iptal davası açabilmesi için, karara karşı tüzükte bir başka organ öngörülmemişse, genel kurul nezdinde itiraz hakkını kullanmış olması zorunludur. Dernek tarafından alınmış bir karara karşı iptal davası açılabilmesi için, Medeni Kanun’un

  1. maddesinde öngörülen diğer organa başvuru zorunluluğu ön şarttır.

 

Soru: Yönetim Kurulu toplantıları nerelerde yapılabilir? 
Cevap: Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu, Onur Kurulu ve Danışma Kurulu gibi organların toplantı yapma yerleri için mevzuatta herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak tüzüklere bu konuda bağlayıcı hükümler konulabilir. Aksine hüküm yoksa yönetim kurulu kararı ile toplantılarını alacakları bir kararla istedikleri bir yerde yapabilirler.

Soru: Yönetim Kurulu toplantısına katılmayan üyelere ne işlem yapılır?
Cevap: Yönetim kurulu toplantılarına mazeretsiz katılmayan üyelerin durumu tüzükte belirtilmelidir. Bu şekilde yönetim kurulu üyelikleri düşürülebilir.

Soru: Yönetim Kurulu karar yeter sayısı ne anlama gelmektedir? 
Cevap: Yönetim kurulu üyesi 5 olan bir derneğin 3 asil üyesi ile toplanarak kararlar alabilir. Toplantıya katılmayan diğer üyeler isterlerse alınan kararları görebilir itiraz şerhi koyabilirler.

Soru: Yönetim Kurulu kararlarında oyların eşitliği halinde ne yapılır? 
Cevap: Dernek tüzüğüne, oylamalarda eşitlik halinde başkanın bulunduğu tarafın üstün sayılacağına dair hüküm konulabilir. Böyle bir madde konulduğu zaman başkanın oyu 2 oy olarak değerlendirilebilir.

Soru: Yönetim Kurulu kararları için mahkemeye başvurulabilir mi? 
Cevap: Yapılan usulsüzlük veya başka nedenden dolayı yönetim kurulu hakkında ilgili mahkemelere suç duyurunda bulunulur. Derneğin en yetkili organı olan genel kurula intikal ettirebilir.

Soru: Dernekler hangi amaç ve konu için toplantı ve gösteri yürüyüşü yapabilirler veya düzenleyebilirler? 
Cevap: Dernekler kendi konu ve amaçları dışında toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleyemezler. Kapalı alanlarda yapılan her türlü toplantı 2911 sayılı kanun kapsamı dışındadır. Bu tür organizasyonlarda herhangi bir toplantı iznine gerek yoktur.

Soru: Kongre Divan Yönetimi nasıl olmalıdır? 
Cevap: Başkanlık Divanı açık oyla yapılan seçimle gelen üyelerden oluşur. Sayılarını kongre üyeleri belirler. Divanda tek yetkili en çok oyu almış olan başkandır. Diğer üyeler başkana yardımcı olurlar. Başkanlık Divanı üyelerinin herhangi bir nedenle görevden ayrılması durumunda yeni bir seçimle eksik üyeler tamamlanır. Divan Başkanı görevine başlar, daha sonra başkan gündem maddelerini sırayla işleme koyar. Üyelerin genel kurulda açıklama hakkı vardır. Açıklama hakkı kendisine sataşılan ve bazı suçlamaları isnat edilen kişinin açıklama yapma ve cevap verme hakkı vardır.

Soru: Kongre toplantı yeter sayısı nasıl tespit edilir? 
Cevap: Dernek kongrelerinde yeter sayı kanun koyucu dernekler lehine düzenleme yaptığı için ilk toplantıda tüzük değişikliği ve fesih amaçlı kongreler hariç diğer kongrelerde üye sayısını yarısından bir fazlasının toplantıya katılımı halinde toplantı yapılabilecektir. Eğer bu çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantı yönetim ve denetim kurulu üyelerinin tam sayısının en az iki katı kadar olacaktır.

Soru: Dernekler, olağanüstü genel kurulu ne zaman ve hangi şartlarda yapabilirler?

Cevap:; Genel kurul, yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı başvurusu üzerine, yönetim kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılır. Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir   ( 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 75. Maddesi)  . Buna göre gerekli görülen her durumda olağanüstü genel kurul toplantısı yapılabilir.

 

Soru: Derneğimizin tüzüğünde, olağan genel kurulun her iki yılda bir mayıs ayında yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır. Olağan genel kurul tarihinden iki ay önce yönetim kurulu kararıyla olağanüstü genel kurul

toplantısı yapılması durumunda, mayıs ayı için öngörülen olağan genel kurul toplantısı yapma zorunluluğumuz devam eder mi?

Cevap: Bir derneğin, kanundaki mevcut koşullar uyarınca, olağanüstü genel kurul toplantısı yapmış olması, olağan genel kurulun toplanma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Yani, olağanüstü genel kurul toplansa bile, tüzükte belirtilen zamanda yeniden olağan genel kurul toplantısı yapılması gerekecektir

 

Soru: Mevzuatına göre  genel kurulların 3 yılda bir yapabilmesi mümkün iken  Bir derneğin tüzüğünde “olağan genel kurulu 2 yılda bir yapılmalıdır” yazmasına rağmen 3 yılda bir yapılması mümkün müdür?

Cevap:  Medeni Kanunun 74’üncü maddesinin ikinci fıkrası olağan genel kurul toplantılarının en geç 3 yılda bir yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu hükümle dernek genel kurullarının toplanma süresine dair üst sınır belirlenmiştir. Dernek Genel Kurulunun üst sınır içerisinde kalmak şartıyla kaç yılda bir toplanacağı derneklerin tercihine bırakılmıştır. Dernekler genel kurullarını tüzüklerinde belirledikleri zamanda yapmak zorundadırlar. Bu durumda tüzükteki hüküm değiştirilmediği taktirde genel kurul toplantılarının 3 yılda bir yapılması mümkün değildir.

 

Soru: Seçimsiz olağanüstü genel kurul  toplantısı yapıldı. Toplantıda da yönetim ve denetim seçim yapılmamıştır. Dernekler Müdürlüğüne  genel kurul sonuç bildirimi ve eklerini  vermemiz gerekiyor mu?

Cevap:. Olağanüstü genel kurul toplantısında dernek organlarına seçim yapılmamış olsa da Dernekler Müdürlüğüne genel kurul sonuç bildirimi ve ekleri 30 günlük süre zarfında bildirilmelidir.

 

Soru: Dernek tüzüğünde, genel kurul toplantısının her yıl olması durumunda yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin her yıl seçilme zorunluluğu var mıdır?

Cevap:  Genel kurul toplantısının derneğin tüzük hükümleri gereğince her yıl yapılmak zorunda olması, derneğin tüzüğünde belirtmek şartıyla yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin her yıl seçilmesi zorunluluğunu getirmez. Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin görev süresi 3 yılı geçmemek şartıyla tüzük hükmüyle belirlenebilir.

 

Soru: Derneklerin  genel kurul toplantılarında, dernek üyesi olmayan kişiler divan heyetine seçilebilirler mi? 

Cevap: Dernekler Yönetmeliği’nin 15’inci maddesinde; “Dernek üyesi olmayan ve genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. Dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul toplantısını izleyebilirler” hükmü yer almasına rağmen genel kurulda oy kullanmama kaydı ile toplantıyı yönetme konusunda genel kurul üyelerinin oy çokluğu ile vereceği karar sonucunda engelleyici bir hüküm bulunmamaktadır. Diğer bir kanaat ise  madde hükmünden  dernek üyesi olmayan kişiler sadece genel kurulu izleyebilirler. Bu kişilerin genel kurulda divan başkanı ya da yazman seçilmesi mümkün değildir denilmektedir.

 

 

Soru: Derneğin genel kurul kararı ile feshedilebilmesi için gereken toplantı ve karar yeter sayısı nedir?

Cevap: Genel kurulda fesih kararı verilebilmesi için birinci toplantıda, toplantıya katılma hakkı bulunan üyelerden en az 2/3 ünün hazır bulunması, hazır bulunanların da en az 2/3 ünün olumlu oy vermesi ile fesh kararı alınır. Birinci toplantıda çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz ancak ikinci toplantı da yönetim ve denetim kurulu asıl üyeleri toplamının 2 katından aşağı olmamak üzere toplanır. Bu şekilde toplanılması halinde de toplantıya katılan üyelerin 2/3 ünün kabul oyu ile karar alınabilir. Aksi halde tüzel kişilik sona ermez. (Medeni Kanun 78 ve 81)

 

Soru: Dernek Başkanının görevine son vermek için hangi yola başvurmak gerekir?

Cevap: Bir dernekte yönetim kurulu başkanı genel kurulda belirlenmemiş ve yönetime seçilen üyeler kendi aralarında görev dağılımını yaparak başkanı belirlemişlerse, yönetim kurulu üyeleri oy çokluğu ile görev dağılımını yeniden belirleyebilir ve başkanı değiştirebilirler. Ancak, başkan genel kurulda belirlenmişse değişiklikte genel kurulda yapılabilir. Genel kurul, tüzükte belirtilen zamanda olağan olarak, yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinin beşte birinin yazılı başvurusu üzerine, yönetim kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılır. Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, 3 üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.

 

Soru: Derneğin bir  üyesinin yönetim kurulu asil üyeliği ile denetleme kurulu yedek üyeliği görevi verilebilir mi?

Cevap: Dernekler mevzuatında açıklayıcı bir hüküm bulunmamakla birlikte, bir dernek üyesinin, hem yönetim kurulu asil üyeliği ile denetim kurulu yedek üyeliği gibi iki görevi üstlenmesi uygun değildir. Bir kişinin hem denetleyen hem de denetlenen konumunda bulunamayacağı dikkate alındığında, niteliği gereği yönetim ve denetim kurulu üyeliklerinin bir kişinin şahsında birleşemeyeceği açıktır.

 

 

 

 

Soru: Dernek tüzüğünde, aidat borcunu ödemeyen üyelerin, genel kurulda

oy kullanma hakkı olmadığına dair bir hüküm bulunmasında hukuken

bir engel var mıdır? Böyle bir tüzük maddesine dayanarak aidat

borcunu ödemeyen üyenin, genel kurulda oy kullanma hakkı engellenebilir

mi?

Cevap: Dernekler Yönetmeliği’nin 15. maddesinde, dernek genel kurulu toplantı usulü hüküm

altına alınmıştır. Bu maddeye göre:

“Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri,

yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından

kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına

imza koyarak toplantı yerine girerler. Kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen

listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyeler toplantı

yerine alınmaz. Bu kişiler ve dernek üyesi olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul

toplantısını izleyebilirler.”

Yine, aynı maddenin devamında, dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda,

oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermelerinin ve hazırun

listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamalarının zorunlu olduğu belirtilmektedir.

Genel kurul toplantılarının yönetim ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.

Genel kurul, gündemdeki konuların görüşülerek karara bağlanmasıyla sonuçlandırılır.

Genel kurulda, her üyenin bir oy hakkı vardır ve üye oyunu şahsen kullanmak

zorundadır.

Medeni Kanun’un 69. maddesinde dernek üyesinin oy hakkı düzenlenmiştir. Bu madde

uyarınca, “her üyenin genel kurulda bir oy hakkı vardır ve üye, oyunu şahsen

kullanmak zorundadır.”

Dernek üyelerinin ödenti verme borcu, “Üyelerin Yükümlülükleri” başlığı altında

Medeni Kanun’un 70. maddesinde ele alınmıştır:

“Dernek üyelerinin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa

üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere

eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu

sürenin ödentisini vermek zorundadır.”

Dernek tüzüğünde; aidat tutarı, aidatın ödenme şekli, aidatın muaccel olma zamanı

düzenlenebilir. Ayrıca, bir dernek üyesinin genel kurulda oy kullanabilmesi için, aidat

borcunun ödenmiş olmasına dair bir şartın dernek tüzüğünde öngörülmüş olmasında

hukuken bir engel bulunmamaktadır. Tüzükte böylesi bir şartın düzenlenmesi

mümkündür. Tüzük, tüm dernek üyeleri için bağlayıcı kurallar bütünüdür. Tüzüğü

kabul ederek bir derneğe üye olmuş bir kişinin, tüzüğün tüm hükümlerinde üye olarak

ortak iradesinin bulunduğu varsayılır.

Hazırun listesinde, oy kullanabilecek üyelerin isimleri belirtilir. Bu durumda, aidat

borcunu ödememiş bir üyenin hazırun listesinde adının olmaması mümkündür. Ancak,

liste hazırlandıktan sonra, gerek banka kanalıyla, gerekse genel kurula giriş

esnasında nakit olarak ilgili üye tarafından aidat borcunun ödenmesi mümkündür.

Böylesi bir durumda, aidat borcunu ödeyerek genel kurulda oy kullanmak isteyen

üyeye, salt hazırun listesinde adı olmadığı gerekçesiyle oy kullanamayacağının söylenmesi

ve oy hakkından mahrum bırakılması yasal olmayacaktır. Genel kurul esnasında,

divan başkanının bu konulara özen göstermesi ve üyelerin tamamının genel

kurulda temsiliyetinin sağlanmasına çaba harcaması en doğru yöntemdir